Geschiedenis

Opgraving en bezoek konigin Juliana in 1954

1952
Een boekje met een reisverslag uit de archieven van de Rooms Katholiek kerk van een anonieme Dokkumer maakt melding van een bezoek aan Fulda tijdens een vakantiereis in september 1952. De (ongetwijfeld Rooms Katholieke) Dokkumer is onder de indruk van de imposante Dom van Fulda en het graf van Bonifatius. Hij verbleef in hotel Zum Ritter, nog steeds een geliefd hotel in de oude binnenstad.
1954
Bij de herdenking van het 1200-jarig bestaan van Dokkum wordt er een officiële delegatie uit Crediton welkom geheten. In dit gezelschap bevindt zich ook de bisschop van Crediton. Er vindt een herdenkingsdienst in de kapel plaats, op de Markt zijn er opgravingen, er wordt een toneelstuk van Fedde Schurer opgevoerd en een tentoonstelling georganiseerd. Naast de stadsfeesten, het bezoek van prins Bernhard en de naamgeving van de mijnenveger Dokkum is dit één van de hoogtepunten van het jaar. “S’an jier krije wy net wer” zegt burgemeester S. van Tuinen.

1955 - 1959

1960 - 1983

1984 - 2002

1955 - 1959

1955
In de Engels/Anglicaanse traditie werd de moord op Bonifatius in 755 gepleegd en vindt de 1200-jarige herdenking in 1955 plaats. De Dokkumer burgemeester S. van Tuinen woont de herdenking in Crediton bij. Daarbij is ook de aartsbisschop van Canterburry aanwezig. Burgemeester Van Tuinen filosofeert hierover: “Zou het contact van duur zijn? Ik zou zeggen ja. Dit soort contacten zijn vandaag in de mode. Het zou fijn zijn als wij ook contact met een stad in België, Frankrijk of Duitsland konden krijgen. Helemaal in de idee van Bonifatius.”

1956
Van 27 - 31 augustus bezoekt het kerkkoor van Crediton Nederland en geeft o.a. concerten in Dokkum, Bolsward en Utrecht en voor de NCRV radio. Burgemeester Van Tuinen, die hoog opgeeft over het koor dat hij het jaar ervoor beluisterd had, zet zich hiervoor persoonlijk in en zorgt ervoor dat de koorleden bij particulieren ondergebracht worden. De opbrengsten van de concerten hebben tot doel een Bonifatius standbeeld in Crediton op te richten. Ook Dokkum zou nog zo’n beeld moeten hebben en ambtenaar M. van Duyn doet daartoe een voorstel.

1958
In dat jaar groeit het aantal kontakten met Duitsland, dat, als naaste buur, toch beter bereikbaar is dan Engeland. De treinverbinding tussen Groningen en Bremen wordt hersteld en de eerste sportieve-, culturele- en kerkelijke uitwisselingen vinden weer plaats (LC 4/6/58).
In april 1958 lanceert de motorrijdervereniging “De Stormvogels” uit Dokkum, onder voorzitterschap van gemeente ambtenaar
C. Mulder, het plan voor een motor- en automobieltocht naar Fulda in 1959.
De tocht zal dienen als “brug” voor een culturele en sportieve uitwisseling tussen de plaatsen die zo een belangrijke rol hebben gespeeld in het leven van de zendeling Bonifatius.
Allerwegen in de wereld is er een roep naar vrede en vriendschap. Willen wij dit nastreven dan zal dit van onderaf moeten beginnen . Persoonlijk contact is de beste waarborg voor een beter begrijpen van elkaar (NDC 28/1/1959).
In Dokkum wordt meer dan een jaar naar deze eerste uitwisseling toegewerkt. Er worden zelfs collectieve lessen in de Duitse taal georganiseerd.

1959
Uitwisseling van vrijdag 12 t/m maandag 15 juni 1959.
Deelnemers ongeveer 250 personen in drie bussen van de NOF, particuliere auto’s en motoren. Leden van MC De Stormvogels, het Dockumer Muziekkorps met drumband, muziekvereniging Euphonia het kerkkoor van de Ned. Herv. gemeente en de Dockumer Accordeon club.
Één van de verenigingen die in Fulda als gastheer optrad was het Städtischer Konzertchor “Winfridia”, onder de bezielende leiding van voorzitter Hans Will, die vanaf dat moment enkele tientallen jaren lang de grote animator van de uitwisselingen werd.
Deze eerste uitwisseling, georganiseerd en onder leiding van Cornelis Mulder, was een groot succes en er werden meteen plannen gemaakt voor een tegenbezoek van Fuldaërs in 1960.
Een officiele Engelse delegatie was aanwezig bij de onthulling van het Bonifatius standbeeld door de toenmalige Kroonprinses Beatrix.

Reis naar Fulda 1963, geen verslag maar beelden

1960 - 1983

1971
Vanuit Crediton komt de uitnodiging om de Bonifatius herdenking op 5 en 6 juni in bijzijn van prinses Margaret bij te wonen. Burgemeester Miedema die nog maar net in Dokkum zit overhandigt een rode eik uit Dokkum die door Her Royal Heighness wordt geplant. In een interne notitie voor de b. en w. vergadering van 6 maart 1972 schrijft hij, naar aanleiding van een gesprek met H. Kingma van het Toonkunstkoor:
“Er is reeds lang een Fulda comité en contact met Crediton is veelal via het gemeente-bestuur tot dusver. Streven naar een situatie waarin zowel Fulda als Crediton door a. bevolking en b. gemeente gelijkelijk wordt gedragen. Ik deel die zienswijze”.

1974
Vijftien jaar na de eerste uitwisseling gaat er opnieuw een grote groep Dokkumers naar Fulda. Het gaat om ongeveer 220 mensen van het Toonkunstkoor, Sursum Corda, RK kerkkoor, Hervormd kerkkoor, Domuco, de drumband van Oranje, de tennisclub, voetbalver. Dockumer en volleybalver van DVC.
Zij brengen van 23 t/m 26 mei een bezoek aan de duitse zusterstad.
Nog steeds is het koor Winfridia onder voorzitterschap van Hans Will één van de grootste gastgevers. In het organiserend comité dat in 1972 opgericht werd hebben zitting: F. Houtkoop, voorzitter, M. van Duyn, secretaris, J.J.B. Demes, J. Rosier en G.S. Scherstra. De groep, vergezeld van ondermeer het burgemeestersechtpaar Miedema, reist per speciale rechtstreekse trein. De begroting is bijna 32 duizend gulden met een tekort van bijna acht duizend.
In 1974 wordt ook de Stichting Bonifaciussteden Crediton-Dokkum-Fulda opgericht ten overstaan van notaris mr. K. D. de Vries. Het doel van de stichting is het bevorderen en stimuleren van contacten op cultureel, maatschappelijk, sportief en recreatief gebied. In de statuten wordt opgenomen dat bij liquidatie een batig saldo aan een overeenkomstig doel ten deel moet vallen.
Er is in 1973 en 1974 nog wel enige briefwisseling met Crediton waar Raymond Skinner, het hoofd van de Queen Elizabeth´s School, zich sterk maakt voor kontakten met Dokkum en ook Fulda, maar iets concreets levert dit niet op.

1975
Op 22 februari gaat er een brief van de Stichting uit naar de Dokkumer verenigingen om te komen tot een uitwisseling met Crediton. Hierop komt onvoldoende respons.
Wel wordt tijdens een vergadering in maart de reis naar Fulda in 1974 geevolueerd en worden er voorbereidingen getroffen om de Fuldaers in Dokkum te ontvangen in 1976. Crediton ligt wat moeilijker qua reistijd en financiën. Misschien dat daar eerst eens een kleinere groep naar toe kan gaan.
Burgemeester Miedema en zijn gezin brachten in elk geval een privé bezoek aan Crediton en nodigde Mr. Skinner uit om in 1976 de Fuldaers in Dokkum te ontmoeten.

1976
Van 27 t/m 30 mei arriveren maar liefst drie honderd Fuldaers in Dokkum.
Deze “grootste uitwisseling ooit” kende hoogtepunten zoals de opvoering van “Die Jahreszeiten” door het duitse toonkunstkoor Winfridia, dat haar honderdjarig bestaan vierde. De begeleiding was in handen van het Frysk Orkest. Verder werden er tennis- en voetbalwedstrijden gehouden en de uitwisseling werd afgesloten met een oecumenische dienst in de Bonifatiuskapel waar het Fuldaer Domchor zong en het Posaunenchor blies.
In dit jaar is het druk op het uitwisselingsfront want van 28 juni t/m 9 juli gaan 29 Fuldaers naar Crediton en “per kerende post” gaan van 10 t/m 24 juli zestig inwoners van Crediton naar Fulda. In dezelfde zomer maakt Granada television een documentaire over “The Christians” en filmt ondermeer in Dokkum.
Inmiddels is burgemeester Miedema naar Baarn vertrokken en krijgt de Stichting Crediton-Dokkum-Fulda een brief dat men “wegens het ontbreken van de nodige dekkingsmiddelen” in 1977 en 1978 geen gemeentelijke bijdrage voor uitwisselingen te verwachten is. Mogelijk kan er voor 1980 weer enige budgettaire ruimte gevonden worden.
Mr. Skinner probeert herhaaldelijk een uitwisseling tussen Crediton en Dokkum tot stand te brengen, maar de belangen en de tijdsplanning lopen niet synchroon, bovendien: er is geen geld!!

1978
Een groep van acht fietsers rijdt van Dokkum naar Fulda en voegt zich daar bij zo´n honderdtachtig Dokkumers die weer per trein naar de duitse Bonifatiusstad trokken. Toonkunstkoor en Sursum Corda concerteerden gezamenlijk en het RK kerkkoor en de Bonifatiuscantorij verleenden medewerking aan kerkdiensten. Er werd ook weer volop gesport door basketballers, voetballers en tennissers en Domuko gaf weer een perfecte show in het stadscentrum.

Ondanks de gemeentelijke brief uit 1976 werd er een gemeentelijke bijdrage van vijfduizend gulden voor deze uitwisseling gevraagd. Uiteindelijk kreeg de stichting toch nog 2500,-- guldens (ongeveer € 1200,--).
Een andere sportieve prestatie vond in de zomer van dit jaar plaats toen de theologie studenten Cees Glashouwer en Gerrit Groeneveld uit Leeuwarden samen met zeven medestudenten een pelgrimage van Dokkum naar Crediton maakten. Het idee was van medestudent Dick Kruyt die echter zelf niet aan de realisering toekwam. Men vertrok op 3 juli uit Dokkum en liep een groot deel van de route naar Crediton waar men ontvangen werd door de bisschop. Op 30 juli sloot men de pelgrimage af tijdens een oecumenische dienst in de Bonifatiuskapel op 30 juli.

1979
Een kleine groep Engelsen komt naar Dokkum om de feestelijkheden in 1980, de viering van de 1300ste geboortedag van Bonifatius, te bespreken.
De communicatie met Crediton blijft stroef verlopen en de stichting Crediton-Dokkum-Fulda bruist niet over van enthousiasme om in 1980 een uitwisseling te organiseren. Er lopen al afspraken met Fulda voor een uitwisseling in dat jaar. Bovendien is Engeland te ver en te duur.

1980
Al met al gaat er wel een Dokkumer delegatie naar Crediton, zei het dat het een officiele is. Burgemeester Sybesma, de heren Scherstra en Van Duyn van de Stichting, de dominees Boiten en Woltjer en pastoor Ros vertegenwoordigen Dokkum bij de herdenking van de 1300ste geboortedag van Bonifatius. De festiviteiten duren van 4-10 juni en de herdenkingsdienst op 8 juni wordt ook bijgewoond door prinses Alexandra van Kent.

Van 15 - 19 mei zijn er weer zo’n tweehonderd Fuldaers in Dokkum. De uitwisseling loopt weer via het beproefde concept. Winfridia, de blaskapelle, de voetballers en tennissers zijn allemaal van de partij. De Dokkumer Bonifatiuscantorij geeft een concert en er is een afsluitende dienst in de Bonifatiuskapel waaraan het Fuldaer Domchor meewerkt.

1981
Het jaar waarin voor het eerst een grote groep inwoners van Crediton Dokkum bezoekt. Een bus vol Cretonians arriveert na een lange reis in een feestend Dokkum. Een week lang is het stadsfeest en een groot deel van de Dokkumers is verkleed t.g.v. 400 jaar Bolwerken. De Engelse en de Friese humor blijken dicht bij elkaar te liggen en de gasten uit Crediton o.l.v. burgemeester mevrouw Blamey genieten volop. Het is ook het jaar waarin Willem de Boer zitting neemt in het comité. Hij zal de komende twintig jaar een van de drijvende krachten achter de kontakten zijn. In Engeland waar het comité een meer kerkelijk karakter heeft is dat Maurice Mardon, de koster van de kerk in Crediton.

1983
Van 12 tot 15 mei gaan opnieuw een achttal fietsers naar Fulda om zich daar bij de ongeveer 150 Dokkumers te voegen die opnieuw te gast zijn in Duitsland. Het zilveren jubileum van de contacten tussen Fulda en Dokkum wordt dit jaar gevierd met optredens van de bekende koren, de muziek-verenigingen Oranje en Euphonia en sportende waterpoloërs, basketballers en voetballers. Tijdens een feestelijke bijeenkomst in het Kolphinghaus kregen de Dokkumer comité leden Van Duyn, De Boer en Ter Horst een zilveren ere-medaille, evenals de burgemeesters Sybesma en Miedema, die uit Baarn overgekomen was. De Dokkumers hadden een Bonifatiuspenning voor de heren Steibing, Müller en natuurlijk voor voorzitter Hans Will die ook al 25 jaar deel uit maakt en leiding geeft aan het uitwisselingscomité in Fulda. Hij wordt tot ere-lid van de Dokkumer Stichting Crediton-Dokkum-Fulda benoemd.

1984 - 2002

1984
Eindelijk is het dan zover. Dertig jaar nadat de eerste kontakten met Crediton ontstonden bezoekt een grote groep Dokkumers de Engelse geboorteplaats van Bonifatius. De uitwisseling vindt plaats in de herfstvakantie van 12- 16 oktober. Dat gemeentelijke molens lang niet altijd langzaam hoeven te draaien blijkt dit jaar in de nieuwe gemeente Dongeradeel. Ondanks het feit dat men erg laat uitgenodigd wordt (6 weken van te voren) blijkt het mogelijk (zelfs via de reguliere raadsvergadering) een bedrag van 2100,-- guldens (ongeveer € 1000,--) voor deze uitwisseling te reserveren, al gaat dit ten koste van het lidmaatschap van de Raad der Europese Gemeenten. B en W geven gehoor aan de uitnodiging en vergezellen de bus vol Noordoost Friezen. Een gelegenheidskoor samengesteld en onderleiding van Anne de Bruyn geeft een aantal concerten evenals een kapel van de muziekvereniging Oranje. De Dokkumers zijn verrast door de gastvrijheid van de Engelsen die niet onderdoet voor die van de Duitsers. Ook de officiele ontvangsten door de bisschop van Crediton en het gemeentebestuur onder leiding van burgemeester Mrs. Gillian Ponsford zijn bizonder hartelijk. Al met al: het eerste, maar zeker niet het laatste bezoek aan Crediton.

1987 - 1988

1987
Van 28 mei - 1 juni komt Fulda weer in Dokkum. Het wordt een geslaagde uitwisseling waar ook enkele vertegenwoordigers uit Crediton aan deelnemen. De animo voor de uitwisselingen lijkt wat af te nemen want na de honderden bezoekers zijn het er nu één bus vol en een enkel personenauto. Het zijn hoofdzakelijk leden van het Dompfarrchor, die een concert gaven samen met Oranje, en een delegatie basketballers. Bij de officiele ontvangst wordt er de nadruk opgelegd dat uitwisselingen vaker gehouden zouden moeten worden. Maurice en Josie Mardon uit Crediton nodigden de Dokkumers en Fuldaers uit voor de festiviteiten in 1988 ter gelegenheid van het feit dat Willem III 300 jaar geleden koning van Engeland werd.
Met ms De Silverwind voeren de Fuldaers en Cretonians met een vertegenwoordiging van de gastgezinnen over het Lauwersmeer en naar Schiermonnikoog. Het Dokkumer uitwisselingscomité bestaat inmiddels, na het vertrek van L. Dijkma en H. ter Horst, slechts uit twee mensen: M. van Duyn en W. de Boer. Laatst genoemde wil het comité uitbreiden tot zeker vijf mensen. Een uitwisseling met Crediton in 1988 ziet men nog wel zitten, maar of Fulda in 1989 er van komt is de vraag. In elk geval zal het tijdstip rond Hemelvaart (tot nu toe gebruikelijk) losgelaten worden.

1988
Opnieuw gaan de Dokkumers richting Crediton, nu van 12 tot 17 juli. Het gezelschap heeft net genoeg aan twee bussen. Oranje gaat nu in zijn geheel me en ook het gelegenheidskoor van Anne de Bruyn is aanwezig. Daarnaast zijn er natuurlijk ook gemeentebestuurders en een aantal “loslopers”. In de karakteristieke kerk van Credition wordt een “flower exhibition” gehouden en de kinderen van de Queen Elisabeth School voeren een musical op. Oranje en de Credition Town Band geven een gezamelijk concert en er werden vriendschapsaktes uitgewisseld.

Foto onder: Burgemeester Sybesma en burgemeester Jenny Pitts wisselen vriendschapsaktes uit.
Foto midden: Hilary en Joe Ward in Crediton verdelen de Dokkumer gasten over de gastgezinnen in het Boniface Centre.

1989 - 1998

1989
Inmiddels wordt bij de kerk in Crediton de bouw van een gemeen-schapscentrum voorbereid. Ook het Dokkumer comité zet zich hiervoor in en slaagt erin enkele tientallen sponsors te werven die naast geld ook goederen geven voor dit St. Boniface centrum.

1993
Crediton bezoekt Dokkum met een bus mensen tijdens de stadsfeest-week van 27 augustus tot 1 september. De Crediton Town Band die zulke goede contacten met Oranje onderhoud speelt en het koor van de Anglican Church in Crediton werkt ondermeer mee aan een kerkdienst in de kapel.

1994
In de herfstvakantie in oktober gaan twee bussen vol met Dokkumers, nu met de nachtboot van Hoek van Holland naar Harwich, naar Crediton. Vocaal ensemble Bonifatius o.l.v. Pieter Koole en (uitteraard Oranje) verzorgen concerten en daarnaast is er de gemeentelijke delegatie o.l.v. burgemeester Sybesmaen een antaal individuele gasten. Jo en Hillary Ward hebben inmiddels het organisatorische stokje overgenomen van Maurice en Josie Mardon, terwijl H. Ter Horst uit het Dokkumer Stichtingsbestuur is getreden.

1998
In juni van dit jaar vindt in Fulda de ondertekening van het vriendschapsverdrag tussen Dokkum en Fulda door burgemeester Sybesma en Oberbürgermeister Hamburger plaats.Inmiddels zijn er besprekingen overde gezamelijke ontwikkeling van de “Bonifatiusweg”, een verdere ontsluiting van het cultuurhistorisch erfgoed rond Bonifatius.
Het bestuur van de Stichting Dokkum - Crediton - Fulda deelt in een brief aan het gemeentebestuur en de raad van Dongeradeel mee per 31 december 1998 de Stichting op te heffen. De laatste bestuursleden L. Dijkma voorzitter, Willem de Boer, secretaris, en M. van Duyn, penningmeester, zijn van mening dat de nieuwe opzet rond de Bonifatiusweg niet past binnen de taakstelling en de werkwijze van de Stichting die inmiddels zo´n vijfentwintig jaar voor uitwisselingen zorgde.

1999 - 2002

1999
In de herstvakantie gaan er opnieuw twee bussen vol met Dokkumers naar Crediton. Op verzoek van de gemeente belast oud stichtingsbestuurder Willem de Boer zich met de organisatie en zorgt ervoor dat opnieuw alles op rolletjes verloopt.
Vocal ensemble Bonifatius en muziekvereniging Oranje geven concerten in Tiverton en natuurlijk Crediton. Hillary Ward en haar mensen slagen erin iederen weer onder te brengen en het Vonicate centre doet fantastisch diens als ontmoetingscentrum, eet- en feestzaal. Het centrum heeft inmiddels ook zijn “Dokkum zaal”.

2002
In 2002 verzoekt het gemeentebestuur Willem de Boer om een gemeenschappelijk vriendschapscomité te formeren dat in toekomst de contacten zal verzorgen.
In de bijna vijftig jaar dat er gewerkt werd aan de onderlinge band tussen de Bonifatiussteden zijn er een aantal mensen die als vrijwillger duidelijk hun stempel op deze contacten drukten. In Dokkum waren dat “man van het eerste uur” Cornelis Mulder, Freek Houtkoop, voorzitter van het comité in de zeventiger jaren en dirigent van het Toonkunstkoor, Marten van Duyn, die het comité tientallen jaren diende als secretaris en voorzitter en Willem de Boer die als journalist een uitwisseling meemaakte en zijn hart vervolgens verpandde aan de contacten tussen de Bonifatiussteden. Voor zijn vele werk kreeg hij een onderscheiding van de stad Fulda (2000) en in 2001 een koninklijke onderscheiding. In Fulda was Winfridia voorzitter Hans Will tientallen jaren de grote motor achter de contacten. Ook hij kreeg een koninklijke onderscheiding een een Bonifatiusspeld.
In Crediton onderscheidden zich koster Maurice Mardon, dirigent Wilson Foster van de Crediton Town Band en Hillary Ward die tot de dag vandaag de verbindende schakel zijn tussen inwoners van Crediton en de andere Bonifatiussteden.

Foto onder, achter: Henri Geursen, Rein Hof,
Roel Munneke, Gerrit Bijker
voor: Marjan Dreves-Veer, Cees van Staalduinen, Tsjeerd Jorna en Jaap Zijl.